اثر تغییرات فصلی بر ترکیب اسیدهای امینه سخت پوستان زئوپلانکتونی تالاب حنا

تالاب ها یکی از اکوسیستم های پرتولید هستند. آنها هم از نظر اکولوژیکی و هم از نظر اقتصادی اهمیت دارند بطوریکه به عنوان مکانهای تخم ریزی، تغذیه ای ولاروی بسیاری از موجودات آبزی مانند ماهی به کار می روند. زیوپلانکتون ها گروه بسیار مهمی از موجودات زنده بوده که پایه زنجیره غذایی را در اکوسیستم های آبی تشکیل می دهند و انرژی را از جلبک های میکروسکوپی به سطوح بالای غذایی انتقال می دهند. زیوپلانکتون ها به عنوان مصرف کنندگان اولیه به علت اندازه کوچک، طبیعت پلانکتونی، سرعت بالای تولیدمثل، پروفیل ارزشمند اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب، هضم بهتر و سرعت رشد بالا غذای مناسبی برای لاروهای آبزیانی همچون ماهی محسوب می شوند. بنابراین این موجودات در آبزی پروری به عنوان غذای زنده و همچنین به عنوان شاخص های اکولوژیکی برای کنترل اکوسیستم های آبی با اهمیت می باشند. اگرچه در مورد ترکیب اسیدهای آمینه گروههای مختلف زیوپلانکتون ها از مناطق جغرافیایی مجزا گزارشات زیادی وجود دارداما اطلاعات در مورد ترکیب اسیدهای آمینه زیوپلانکتون های مخلوط از اکوسیستم های آبی ایران محدود است. هدف از این مطالعه ، شناسایی گونه های زیوپلانکتونی، تعیین بیوماس و تراکم زیوپلانکتون ها، اندازه گیری ترکیب اسیدهای آمینه زیوپلانکتون های آب شیرین در تالاب حنا (عرض جغرافیایی = ?13°31 شمالی، طول جغرافیایی= ?46°51 جنوبی و ارتفاع= 2300 متر) در طی 4 فصل بود. نمونه برداری به صورت فصلی در اواسط هر فصل برای یک دوره یک ساله از تابستان 1386 تا بهار 1387 انجام شد. نمونه های زیوپلانکتونی بوسیله تورکشی عمودی با استفاده از تور پلانکتون گیری ( 140 میکرون، و قطر 25 سانتیمتر) از سه منطقه در تالاب حنا جمع آوری شدند. برای اندازه گیری اسیدهای آمینه نمونه های زیوپلانکتونی ابتدا مورد انجماد خشک قرار گرفتند و سپس در دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالاقرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در بیوماس نمونه های زیوپلانکتونی بین 3 منطقه وجود ندارد (p>0.05)، بالاترین تراکم در منطقه 3 (mg/m19/82) و کمترین آن در منطقه 2 (mg/m3 9/56 ) مشاهده شد. بیشترین تراکم آنتن منشعب ها در فصل بهار (62/46 فرد در لیتر) بوده و شامل چهارگونه، daphnia longispina،d. dubia و d. pulex و moina macrocopa هستند. گونه های پاروپایان شناسایی شده همه متعلق به سیکلوپوییدها بودند، که حداکثر تراکم در پاییز (ind./ l 38/80) مشاهده شد. فراوانی آنتن منشعب ها و پاروپایان در زیوپلانکتون های مخلوط متفاوت بود، بیشترین فراوانی آنتن منشعب ها در بهار (37/74% درجمعیت ) مشاهده شد، در حالیکه بالاترین فراوانی پاروپایان در تابستان (72.52% درجمعیت) بود. محتوای پروتیین در زیوپلانکتون ها در بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب 31/58%، 25/54%، 6/55% و 9/53% بود. کل اسیدهای آمینه ضروری در بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب برابر 67/28%، 98/30، 63/31% و 45/34% بود در حالیکه مقدار کل اسیدهای آمینه غیرضروری در نمونه های زیوپلانکتونی در بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب برابر 32/71%، 02/69%، 36/63% و 02/67% بود. در بین اسیدهای آمینه ضروری، آرژنین(7/10-1/4%)، تریونین (7-9/4%)، تیروزین(4-3/3%) و متیونین(4-6/1%) دارای مقادیر بالاتری بودند در مقایسه با دیگر اسیدهای آمینه ضروری که در این مطالعه تعیین شدند. از سوی دیگر، اسیدگلوتامیک (4/21-3/18%) ، آلانین (9/16-7/12%) و اسیدآسپارتیک (13-2/11%) بالاترین مقادیر را در مقایسه با دیگر اسیدهای آمینه غیرضروری در نمونه های زیوپلانکتونی داشتند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که زیوپلانکتون های تالاب حنا می توانند غذای زنده مناسبی جهت پرورش لارو ماهی کپور و قزل آلای رنگین کمان باشند زیرا آنها می توانند نیازهای غذایی این ماهیان را تأمین کنند.